Τα Πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Κέρκυρας!

Η Πρωτοχρονιά δεν σημαίνει απλά την έναρξη του νέου ημερολογιακού έτους, αλλά συμβολικά αντιπροσωπεύει και μια νέα αρχή στις ζωές μας. Έτσι, κατά το πέρασμα των αιώνων, οι άνθρωποι έχουμε καθιερώσει διάφορα έθιμα για την πρώτη μέρα του έτους, τα οποία θεωρείται ότι θα μας φέρουν καλοτυχία και ευημερία για τη νέα χρόνια.

Φυσικά η Κέρκυρα, με το πλούσιο ιστορικό και πολιτισμικό της παρελθόν, δεν θα μπορούσε να μην έχει τα δικά της ιδιαίτερα έθιμα της Πρωτοχρονιάς! Κάποια από αυτά τείνουν να ξεχαστούν, άλλα ωστόσο τηρούνται ακόμη σήμερα, και μάλιστα από τις νεότερες γενιές, διατηρώντας έτσι την ξεχωριστή παράδοση του νησιού μας ζωντανή.

Ένα έθιμο το οποίο απαντάται κυρίως σε περιοχές της βόρειας Κέρκυρας, είναι το καλωσόρισμα της νέας χρόνιας από τους γεροντότερους του κάθε χωριού. Το έθιμο επιτάσσει ο γηραιότερος σε ηλικία του κάθε σπιτιού να ξυπνά πολύ νωρίς το πρωί, έτσι ώστε να υποδεχθεί το χάραμα της πρώτης ημέρας του χρόνου κοιτάζοντας τα βουνά ή την ανατολή. Και καθώς οι πρώτες αχτίδες του ήλιου ξεπροβάλλουν στον ουρανό, ο γέροντας λέει τα παρακάτω λόγια, που παραμένουν αναλλοίωτα εδώ και αιώνες:

«Καλημέρα σας βουνά και καλή Πρωτοχρονιά,
σαν τα βουνά να είμαι γερός, σαν τη θάλασσα ξυπνός,
και σαν τα θαλασσοκύματα να κάνω τα θελήματα!»

Όπως είναι γνωστό, κατά την Πρωτοχρονιά συνηθίζεται να σπάμε ένα ρόδι στο κατώφλι του σπιτιού μας, αφού οι δεκάδες σπόροι του που σκορπάνε κάτω, θεωρείται ότι αντιπροσωπεύουν την ευημερία. Αντίστοιχα στην Κέρκυρα, η κρεμμύδα (ένας βολβός που θυμίζει μεγάλο κρεμμύδι) αποτελεί κι αυτή σύμβολο αφθονίας αλλά και καλοτυχίας. Οπότε σύμφωνα με το έθιμο, μια κρεμμύδα κρεμιέται στην έξω μεριά της πόρτας του σπιτιού ώστε να φέρει γούρι στο σπιτικό και τους ενοίκους του.

«Στρίνα» στα βυζαντινά χρόνια λεγόταν το νόμισμα που λάμβαναν ως αμοιβή όσοι έλεγαν τα κάλαντα, και ως λέξη προέρχεται από το λατινικό strena που σήμαινε καλό οιωνός, ενώ με τα χρόνια πήρε τη σημασία του πρωτοχρονιάτικου δώρου. Αυτός ο «μποναμάς» λοιπόν που στη σημερινή εποχή δίνεται στα παιδιά ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο. Οι Κερκυραίοι λοιπόν συνεχίζουν να τηρούν το έθιμο αυτό, δίνοντας στα παιδιά χρήματα ως δώρο για το νέο έτος.

Παραμονή πρωτοχρονιάς, μαζί με τα κάλαντα που ακούγονται στους δρόμους, στην βόρεια Κέρκυρα αναβιώνει και το έθιμο της κολόνιας, που οι ρίζες του κρατάν από τα χρόνια των Βενετών. Σύμφωνα με την παράδοση λοιπόν, νέοι και γέροι βγαίνουν στο δρόμο την παραμονή του νέου έτους και ραντίζουν με κολόνια τους περαστικούς, γνωστούς και «ξένους», και τους εύχονται «Καλή αποκοπή», δηλαδή καλό αποχωρισμό από τον παλιό χρόνο και να υποδεχθούν με υγεία και χαρά τον καινούριο!