Ένα ανάκτορο στην Κέρκυρα από την εποχή των Βρετανών
Ένα ανάκτορο στην Κέρκυρα από την εποχή των Βρετανών
Ένα ανάκτορο στην Κέρκυρα από την εποχή των Βρετανών
30 Αυγούστου 2024Η Κέρκυρα, ως σταυροδρόμι πολιτισμών, γνώρισε κατά τα έτη 1814-1864 (έως και την Ένωσή της δηλαδή με το τότε Βασίλειο της Ελλάδος) την επιρροή της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία αποτέλεσε την προστάτιδα δύναμη του Ιονίου Κράτους των Επτανήσων. Οι Βρετανοί άφησαν την σφραγίδα τους σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας των Κερκυραίων, αφού σε αυτούς οφείλεται η χάραξη του οδικού δικτύου, ο σχεδιασμός του πρώτου υδραγωγείου στο νησί, αλλά επίσης διαμόρφωσαν και σε μεγάλο βαθμό την αρχιτεκτονική και την μορφολογία της παλιάς πόλης της Κέρκυρας.
Το σημαντικότερο δημόσιο κτήριο το οποίο ανέγειραν οι Βρετανοί στην Κέρκυρα, είναι ίσως το μνημειώδες Ανάκτορο των Αγίων Γεωργίου και Μιχαήλ, στο βόρειο άκρο της πλατείας Σπιανάδας. Χτίστηκε κατόπιν εντολής που έδωσε ο πρώτος Ύπατος Αρμοστής των Επτανήσων Thomas Maitland, προκειμένου να στεγάσει την προσωπική κατοικία του Αρμοστή, τις διοικητικές υπηρεσίες του Ιονίου Κράτους, καθώς και την Γερουσία και την Ιόνιο Βουλή.
Η ανέγερση του ανακτόρου
Ο Maitland ωστόσο δεν έμεινε ποτέ στο ανάκτορο, καθώς πριν την ολοκλήρωσή του το 1824 είχε ήδη αντικατασταθεί από τον Frederick Adam, ένα πρόσωπο (και σε αντίθεση με τον προκάτοχό του) ιδιαίτερα αγαπητό στον κερκυραϊκό λαό. Τα έργα που υλοποίησε ο Adam στην Κέρκυρα εκτιμήθηκαν δεόντως από τους κατοίκους του νησιού, και το άγαλμά του που φιλοτέχνησε ο Κερκυραίος γλύπτης Παύλος Προσαλέντης, κοσμεί σήμερα τον μικρό κήπο μπροστά από το ανάκτορο.
Η εντολή για τον σχεδιασμό και την ανέγερση του ανακτόρου δόθηκε στον Υπολοχαγό George Whitmore, μηχανικό του βρετανικού στρατού και αρχιτέκτονα, ο οποίος σχεδίασε ένα νεοκλασικό κτίσμα ρυθμού Αντιβασιλείας (Regency Style), συνδυάζοντας στοιχεία της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής. Για την κατασκευή του ανακτόρου επιλέχθηκε ως κύριο υλικό ο μαλτέζικος ασβεστόλιθος, μία επιλογή η οποία συνέβαλε στη μεταφορά Μαλτέζων εργατών στο νησί και τη δημιουργία στη συνέχεια της μαλτέζικης κοινότητας στην Κέρκυρα.
Η πρόσοψη του Ανακτόρου αποτελείται από μια κομψή κιονοστοιχία δωρικού ρυθμού που στηρίζει τον εξώστη του πρώτου ορόφου, και η οποία πλαισιώνεται από δύο συμμετρικές αψιδωτές πύλες. Εκατέρωθεν των δύο πυλών, υπάρχουν δύο μικρότερες πτέρυγες που συμπληρώνουν το κτηριακό σύνολο του ανακτόρου, οι προσόψεις των οποίων προσομοιάζουν την είσοδο ενός αρχαιοελληνικού ναού. Αναφορικά με το κυρίως κτήριο, η πρόσοψή του κοσμείται από ανάγλυφες αναπαραστάσεις των Ιονίων Νήσων, ενώ στην κορυφή του υπήρχε κάποτε το άγαλμα της προσωποποίησης της Βρετανίας (μια γυναικεία μορφή πολεμίστριας που φέρει κράνος, τρίαινα και ασπίδα) να κάθεται επάνω σε ένα καράβι, το σήμα δηλαδή της Κέρκυρας. Σήμερα πλέον από τη σύνθεση αυτή έχει απομείνει μόνο ένα μέρος τους καραβιού, καθώς το άγαλμα της “Βρετανίας”, αποκαθηλώθηκε από τους Βρετανούς με την Ένωση των Επτανήσων, και έκτοτε η τύχη του αγνοείται.
Η χρήση του ανακτόρου στη νεότερη εποχή
Με την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, το Ανάκτορο των Αγίων Γεωργίου και Μιχαήλ πέρασε στην κυριότητα του ελληνικού δημοσίου. Μέχρι και το 1913 το ανάκτορο το χρησιμοποιούσε η τότε βασιλική οικογένεια της Ελλάδας ως κατοικία κατά τις σποραδικές της επισκέψεις στο νησί. Στον πρώτο όροφο, μαζί με τις μνημειακές αίθουσες που περιλαμβάνουν την Αίθουσα του Θρόνου και την Αίθουσα των Συμποσίων, αναπτύσσονταν τα διαμερίσματα του βασιλικού ζεύγους. Στα δώδεκα δωμάτια του δευτέρου ορόφου διέμενε η βασιλική φρουρά, ενώ στο υπόγειο διέμενε το υπηρετικό προσωπικό. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων (1914-1918) και του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου (1914-1918) η χρήση του ανακτόρου άλλαξε, καλύπτοντας τις έκτακτες ανάγκες αυτής της ταραγμένης περιόδου.
Ωστόσο, από το 1919 και με την έλευση στην Ελλάδα από την Γαλλία του Διπλωμάτη Γρηγόριου Μάνου, είχαν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία ενός μουσείου ασιατικής τέχνης στην Κέρκυρα, βασισμένο στην πολυπληθή συλλογή του Μάνου. Τελικά τα εγκαίνια του Σινοϊαπωνικού Μουσείου (όπως ονομαζόταν αρχικά) στην Κέρκυρα λαμβάνουν χώρα το έτος 1927, το οποίο θα μετεξελιχθεί στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας (το μοναδικό στην Ελλάδα αφιερωμένο αποκλειστικά σε αντικείμενα ασιατικής τέχνης) που λειτουργεί φυσικά ακόμη και σήμερα.